Voatavo
Ny voatavo dia karazan-javamaniry maromaro ao amin' ny fianakaviana Cucurbitaceae, indrindra ao amin' ny vondron-karazana Cucurbita sy Lagenaria. Amin' ny ankapobeny dia ambolena hahazoana voany azo hanina ireo zavamaniry ireo fa indraindray koa mba hahazoana vihiny misy menaka. Ny teny hoe voatavo dia ilazana ny voan' ilay zavamaniry, izay azo tahirizina rehefa matoy ary ampiasaina amin' ny fahandroana sakafo toy ny anana na atao sakafom-biby. Malamalama ny voany lehibe, poaka aty sy mandadina ny tahony, mivelatra sady misy lainy ny raviny. Karazam-boatavo maro no manana voany lehibe sy lava vozona, toy ny ao amin' ny Lagenaria siceraria. Manana hoditra mafy ny voan' ny sasany, fa ny sasany tsy manana an' izany.
Iray amin' ny zavamaniry nofolahin' ny olombelona amin' ny fambolena voalohany indrindra ny zana-karazan' ny voatavo tavoahangy (Lagenaria siceraria), hita tany amin' ny toerana arkeôlôjika efa tany amin' ny 13 000 taona tal JK. Nampiasaina amin' ny tanjona maro nandritra ny tantara ny voan'ny voatavo, anisan' izany ny fampiasana azy ho fitaovana, ho zavamaneno, amin' ny zavakanto ary ho sakafo.
Anisan' ny voatavo hita eto Madagasikara:
- ny korizety na voatavo lava (karazana Cucurbita pepo sy zana-karazana Cucurbita pepo subsp. pepo),
- ny voatavo fisaka na voatavo boribory fisaka (Cucurbita pepo var. ovifera),
- ny voatavo fohy (fr. courge spaghetti),
- ny voatavo mena na voatavo be, na atondra, na babaka, na betsetsa, na felitsirebaka, na fongy, na kirio, na mboga, na pongy, na taboara na taboary, na tavo, na trisebiky, na tsirebika, na voatavohoko, na voatavohova (Cucurbita maxima),
- ny pôtimarôna (Cucurbita maxima),
- ny tsirebiky (Cucurbita moschata),
- ny horombatavo na tatavo na longoro voatavo fotsy na antavo (Lagenaria siceraria).