Prôtida
Ny prôtida, ao amin' ny biôsimia, fa indrindra amin' ny sakafo, dia ny asidra amine rehetra sy ny ôligômera ary ny pôlimera rehetra izay otrikaina tena ilaina ho an' ny vatan' olombelona: ôligôpeptida (dipeptida, tripeptida, tetrapeptida, pentapeptida, ôktapeptida, nônapeptida, dekapeptida), pôlipeptida ary prôteinina.
Izy ireo dia iray amin' ny singa fototra amin' ny tambatselan' ny vatana ary mety ho loharanon' angovo ihany koa. Amin' ny maha fandoro azy, ny prôtida dia manome hakitrok' angovo mitovy habetsaka amin' ny gliosida: 17 kJ (4 kcal) isaky ny grama; mifanohitra amin' izany kosa, ny lipida izay manome 37 kJ (9 kcal) isaky ny grama. Ny firafitry ny asidra amine no lafiny manan-danja indrindra sy mamaritra ny toetran' ny prôtida amin' ny fomba fijery ara-tsakafo.
Rojo pôlimera vita amin' ny asidra amine mifandrohy amin' ny alalan' ny fatorana peptidika ny prôtida. Mandritra ny fandevonan-kanina dia rava ao amin' ny vavony ny prôtida ka lasa rojo pôlipeptidika kely kokoa vokatry ny asan' ny asidra klôridrika sy ny prôteazy. Zava-dehibe tokoa izany amin' ny fandevonana ny asidra amine tena ilaina izay tsy azon' ny vatana foronina.
.jpg)
Misy asidra amine tena ilaina sivy izay tsy maintsy alain' ny olombelona amin' ny sakafony mba hisorohana ny faharatsian-tsakafo momba ny angovo prôtidika izay mety hiteraka fahafatesana. Ireto izy ireo: ny fenilalaninina, ny valinina, ny treôninina, ny triptôfanina, ny metiôninina, ny leosinina, ny izôleosinina, ny lizionina, ary ny histidinina. Nisy ny adihevitra momba ny hoe misy asidra amine tena ilaina 8 na 9. Ny marimaritra iraisana dia toa mirona amin' ny 9 satria ny histidinina dia tsy voaforon' ny olon-dehibe. Misy asidra amine dimy azon' ny olombelona foronina ao amin' ny vatana. Ireo dimy ireo dia ny alaninina, ny asidra aspartika, ny asparazinnina, ny asidra gliotamika ary ny serinina. Misy asidra amine tena ilaina enina misy fepetra izay mety ho voafetra ny famoronana azy amin' ny toe-javatra isy tsy fahasalamana manokana, toy ny fahaterahan' ny zaza aloha loatra na ny olona voan' ny fahasahiranana katabôlika mahery vaika. Ny enina dia ny arzininina, ny sisteinina, ny glisinina, ny gliotaminina, ny prôlinina ary ny tirôzinina. Ahitana ireo prôtida ireo ny voamadinika, ny voamaina, ny voanjo, ny vihim-boa, ny hena, ny vokatra vita amin' ny ronono, ny trondro, ny atody, ny bibikely azo hanina, ary ny ahidrano.