Abidy foinikiana: Fahasamihafan'ny versiona
Abidy |
Aucun résumé des modifications |
||
Andalana faha-22: | Andalana faha-22: | ||
| colspan="2" |'''Armeniana''' |
| colspan="2" |'''Armeniana''' |
||
|- |
|- |
||
| |
|||
|[[Sary:Phoenician aleph.png|vignette]] |
|||
|ʾālef |
|ʾālef |
||
|omby |
|omby |
||
Andalana faha-206: | Andalana faha-206: | ||
| |
| |
||
|Sāmekh |
|Sāmekh |
||
|trondro |
|||
|poisson |
|||
|s |
|s |
||
|[s] |
|[s] |
||
Andalana faha-219: | Andalana faha-219: | ||
| |
| |
||
|ʿayin |
|ʿayin |
||
|maso |
|||
|œil |
|||
|ʿ |
|ʿ |
||
|[ʕ] |
|[ʕ] |
||
Andalana faha-232: | Andalana faha-232: | ||
| |
| |
||
|Pē |
|Pē |
||
|vava |
|||
|bouche |
|||
|p |
|p |
||
|[p] |
|[p] |
||
Andalana faha-245: | Andalana faha-245: | ||
| |
| |
||
|Ṣādē |
|Ṣādē |
||
|papirosy |
|||
|papyrus |
|||
|ṣ |
|ṣ |
||
|[sʼ] |
|[sʼ] |
||
Andalana faha-258: | Andalana faha-258: | ||
| |
| |
||
|Qōp |
|Qōp |
||
|rajako |
|||
|singe |
|||
|q |
|q |
||
|[q] |
|[q] |
||
Andalana faha-271: | Andalana faha-271: | ||
| |
| |
||
|Rēš |
|Rēš |
||
|loha |
|||
|tête |
|||
|r |
|r |
||
|[r] |
|[r] |
||
Andalana faha-284: | Andalana faha-284: | ||
| |
| |
||
|Šin |
|Šin |
||
|masoandro |
|||
|soleil |
|||
|š |
|š |
||
|[ʃ] |
|[ʃ] |
||
Andalana faha-297: | Andalana faha-297: | ||
| |
| |
||
|Tāw |
|Tāw |
||
|eto, ankehitriny |
|||
|marque, ici, maintenant |
|||
|t |
|t |
||
|[t] |
|[t] |
Endrik'io pejy io tamin'ny 11 Septambra 2019 à 07:21
Ny abidy foinikiana na abidy foenikiana na abidy fenisiana, izay antsoina hoe abidy protokananeana koa, dia abidy tsy ahitana zanatsoratra fa abjady. Nampiasaina tamin'ny fanoratana ireo fiteny kananeana, indrindra ny fiteny foinikiana (na fenisiana) izay fiteny semitika nampiasana tamin'ny kolontsaina fenisiana. Na dia tsy ahitana zanatsoratra aza io abidy io dia misy ihany litera nanoratana zanapeo taty aoriana, izany fomba izany no atao amin'ny teny latina hoe mater lectionis.
Ny abidy fenisiana dia lasa rafi-panoratana nampiasaina indrindra ka nampitain'ny mpanao raharaham-barotra fenisiana tamin'ny tontolo manodidina ny Ranomasina Mediteranea izay nivoarany sady noraisin'ny vahoaka samy manana ny kolontsainy. Ny abidy arameana, izay endrika misy fiovan'ny abidy fenisiana no nipoiran'ny abidy arabo ankehitriny, fa ny abidy hebreo kosa dia karazan'ny abidy arameana. Ny abidy grika (sy ireo abidy hafa nipoitra taminy toy ny abidy latina sy ny abidy sirilika ary ny abidy kopta) dia mpandimby mivantana ny abidy fenisiana, na dia novana aza ny fomba fanononana ny litera sasany mba hanoratana ny zanapeo ka lasa zanatsoratra.
Ny literan'ny abidy fenisiana dia manana endrika mizoro sy mahitsy, na dia nisy ny endrika boribory izay nipoitra miandalana, ka tafapaka amin'ny fara tampony izany tamin'ny fitrangàn'ny abidy ponika vaovao tao Afrika Avaratra. Ny fitehy foinikiana na fenisiana dia soratana avy ankavanana miankavia, na dia misy lahatsoratra sasany voasoratra miankavia avy eo miankavanana avy eo miankavia ... isaky ny miova andalana.
Tabilao maneho ny literan'ny abidy foinikiana sy ny litera mifandray amin'ireo ao amin'ny abidy hafa
Litera | Anarany | Heviny | Latina | Vakiny | Litera mifandray aminy amin’ireo abidy hafa | ||||||||
Hebreo | Siriaka | Arabo | Grika | Latina | Sirikika | Armeniana | |||||||
ʾālef | omby | ʾ | [ʔ] | א | ܐ | ﺍ | Α α | A a | А а | Ա ա | |||
Bēth | trano | b | [b] | ב | ܒ | ﺏ | Β β | B b | Б б, В в | Բ բ | |||
Gīmel | rameva | g | [g] | ג | ܓ | ﺝ | Γ γ | C c, G g | Г г | Գ գ | |||
Dāleth | varavarana | d | [d] | ד | ܕ | ,ظ,ﺩ,ذض | Δ δ | D d | Д д | Դ դ | |||
Hē | Lelam-baravarana | h | [h] | ה | ܗ | ه | Ε ε | E e | Е е, Є є | Ե ե, Է է | |||
Wāw | Lelam-pintana | w | [w] | ו | ܘ | ﻭ | (Ϝ ϝ), Υ υ | F f, U u, V v, W w, Y y | (Ѵ ѵ), У у | Վ վ, Ւ ւ | |||
Zayin | Fitaovam-piadiana | z | [z] | ז | ܙ | ﺯ | Ζ ζ | Z z | З з | Զ զ | |||
Ḥēth | rindrina | ḥ | [ħ] | ח | ܚ | ﺡ,خ | Η η | H h | Հ հ | ||||
Ṭēth | kodiarana | ṭ | [tʼ] | ט | ܛ | ﻁ | Θ θ | (Ѳ ѳ), Ф ф | Թ թ | ||||
Yōdh | tanana | y | [j] | י | ܝ | ﻱ | Ι ι | I i, Ï ï, J j | И и, Й й | Յ յ, Ի ի | |||
Kaf | Felan-tanana | k | [k] | כ | ܟ | ﻙ | Κ κ | K k | К к | Կ կ | |||
Lāmedh | tehina | l | [l] | ל | ܠ | ﻝ | Λ λ | L l | Л л | Լ լ | |||
Mēm | rano | m | [m] | מ | ܡ | ﻡ | Μ μ | M m | М м | Մ մ | |||
Nun | bibilava | n | [n] | נ | ܢ | ﻥ | Ν ν | N n | Н н | Ն ն | |||
Sāmekh | trondro | s | [s] | ס | ܣ | ﺱ | Ξ ξ, Σ σ/ς, Χ χ | X x | (Ѯ ѯ), Х х | Խ խ | |||
ʿayin | maso | ʿ | [ʕ] | ע | ܥ | ﻉ | Ο ο | O o | О о | Ո ո, Օ օ | |||
Pē | vava | p | [p] | פ | ܦ | ﻑ | Π π | P p | П п | Պ պ, Փ փ | |||
Ṣādē | papirosy | ṣ | [sʼ] | צ | ܨ | ﺹ | (Ϻ ϻ, Ϡ ϡ) | Ц ц, Ч ч | Չ չ, Ճ ճ, Ց ց, Ծ ծ, Ձ ձ, Ջ ջ | ||||
Qōp | rajako | q | [q] | ק | ܩ | ﻕ | (Ϙ ϙ) | Q q | (Ҁ ҁ) | Ք ք | |||
Rēš | loha | r | [r] | ר | ܪ | ﺭ,غ | Ρ ρ | R r | Р р | Ր ր, Ռ ռ | |||
Šin | masoandro | š | [ʃ] | ש | ܫ | ﺵ | Σ σ / ς | S s | С с, Ш ш | Ս ս, Շ շ | |||
Tāw | eto, ankehitriny | t | [t] | ת | ܬ | ﺕ,ث |