Baiboly prôtestanta amin' ny teny malagasy: Fahasamihafan'ny versiona

Avy amin'i Wikipedia
Contenu supprimé Contenu ajouté
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
kAucun résumé des modifications
Thelezifor (dinika | fandraisan'anjara)
Aucun résumé des modifications
Andalana faha-4: Andalana faha-4:


== Tantara'ny Baiboly protestanta malagasy ==
== Tantara'ny Baiboly protestanta malagasy ==
Ny Baiboly protestanta no azo lazaina hoe zokiny tamin'ny dikan-tenin'ny Baiboly amin'ny fiteny malagasy. Tamin'ny taona 1822 ny misionera dia efa afaka nanoratra ny fiteny malagasy merina tamin'ny fampiasana ny abidy latina. I David Jones (tonga tao Antananarivo tamin'ny 04 Oktobra 1820) sy i David Griffiths (tonga tao Antananarivo tamin'ny 15 Mey 1821), izay samy avy amin'ny ''[[London Missionary Society]]'' (LMS) no nanomboka nandika ny Baiboly tamin'ny teny malagasy.
Ny Baiboly protestanta no azo lazaina hoe zokiny tamin'ny dikan-tenin'ny Baiboly amin'ny fiteny malagasy. Tamin'ny taona 1822 ny misionera dia efa afaka nanoratra ny fiteny malagasy merina tamin'ny fampiasana ny abidy latina.
==== Fanombohan'ny fandikan-teny ====
I David Jones (tonga tao Antananarivo tamin'ny 04 Oktobra 1820) sy i David Griffiths (tonga tao Antananarivo tamin'ny 15 Mey 1821), izay samy avy amin'ny ''[[London Missionary Society]]'' (LMS) no nanomboka nandika ny Baiboly tamin'ny teny malagasy.


Nisy Malagasy nanampy azy ireo tamin'ny fandikan-teny. Tamin'ny 01 Janoary 1827 dia vita dika ny toko voalohany amin'ny [[Filazantsara araka an'i Lioka|Filazantsaran'i Lioka]]. Tamin'ny taona 1830 no vita tanteraka ny [[Testamenta Vaovao]] ka 3000 no vita tonta teo anelanelan'ny taona 1829 sy 1830<ref name=":0"><small>Ralibera, Daniel; De Taffin, Gabriel (1993). ''[https://books.google.mg/books?id=GOeAT76TGN0C&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Madagascar et le christianisme]''. Paris: Karthala Editions. <nowiki>ISBN 978-92-9028-211-2</nowiki>, p. 196</small></ref>. Tamin'ny taona 1835 dia vita dika manontolo ny Baiboly. Vitan'i Baker sy Kitching fanontana printy ny Baiboly protestanta voalohany tamin'ny 21 Jona 1835<ref name=":0" />.
Nisy Malagasy nanampy azy ireo tamin'ny fandikan-teny. Tamin'ny 01 Janoary 1827 dia vita dika ny toko voalohany amin'ny [[Filazantsara araka an'i Lioka|Filazantsaran'i Lioka]]. Tamin'ny taona 1830 no vita tanteraka ny [[Testamenta Vaovao]] ka 3000 no vita tonta teo anelanelan'ny taona 1829 sy 1830<ref name=":0"><small>Ralibera, Daniel; De Taffin, Gabriel (1993). ''[https://books.google.mg/books?id=GOeAT76TGN0C&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Madagascar et le christianisme]''. Paris: Karthala Editions. <nowiki>ISBN 978-92-9028-211-2</nowiki>, p. 196</small></ref>. Tamin'ny taona 1835 dia vita dika manontolo ny Baiboly. Vitan'i Baker sy Kitching fanontana printy ny Baiboly protestanta voalohany tamin'ny 21 Jona 1835<ref name=":0" />.


==== Fandrarana ny fananana Baiboly ====
Tamin'ny taona 1831 dia voarara ny fananana Baiboly sy ny fivavahana kristiana sady noroahina hody ny misionera tamin'ny andron'ny mpanjakavavy [[Ranavalona I]] (nanjaka teo anelanelan’ny taona 1828 sy 1861)<ref><small>Ralibera, Daniel; De Taffin, Gabriel (1993). ''[https://books.google.mg/books?id=GOeAT76TGN0C&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Madagascar et le christianisme]''. Paris: Karthala Editions. <nowiki>ISBN 978-92-9028-211-2</nowiki>, pp. 222–223</small></ref>. Novonoina ho faty na nampisotroina tangena izay tratra mitazona Baiboly<ref name=":1"><small>Oliver, Samuel (1886). ''[https://books.google.mg/books?id=lKtBAAAAIAAJ&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Madagascar: An Historical and Descriptive Account of the Island and its Former Dependencies]'', Volume 1. New York: Macmillan and Co. Retrieved 3 February 2011., pp. 60–63</small></ref> <ref><small>Cousins, W.E. (1877–1878). [https://books.google.mg/books?id=XW0JAAAAQAAJ&lpg=PA405&ots=H5GiupoCog&pg=PA405&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false "Since 1800 in Madagascar"]. The Sunday Magazine for Family Reading. Vol. 1. London: Daldy, Isbister & Co. pp. 405–410.</small></ref>. Tamin'ny fitondran-d[[Radama II]] (nanjaka tao anelanelan’ny taona 1861 sy 1863)<ref name=":1" /> sy [[Rasoherina]] (nanjaka teo anelanelan’ny taona 1863 sy 1868) dia niverina nalalaka indray ny fivavahana kristiana sy famakiana Baiboly. Namoaka didy famerenana ny fahalalahan'ny fivavahana kristiana tanteraka ny mpanjakavavy [[Ranavalona II]] (nanjaka teo anelanelan'ny taona 1883 sy 1896), izay nandimby an-dRasoherina, ka nalalaka ny fananana sy ny famakiana ny Baiboly nasolony ny [[Sampy (malagasy)|sampy]] izay nampandoroiny<ref><small>Thompson, V.; Adloff, R. (1965). ''[https://books.google.mg/books?id=LpCjAAAAIAAJ&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Malagasy Republic: Madagascar today]''. San Francisco, California: Stanford University Press. <nowiki>ISBN 978-0-8047-0279-9</nowiki>. pp. 9–10</small></ref>.
Tamin'ny taona 1831 dia voarara ny fananana Baiboly sy ny fivavahana kristiana sady noroahina hody ny misionera tamin'ny andron'ny mpanjakavavy [[Ranavalona I]] (nanjaka teo anelanelan’ny taona 1828 sy 1861)<ref><small>Ralibera, Daniel; De Taffin, Gabriel (1993). ''[https://books.google.mg/books?id=GOeAT76TGN0C&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Madagascar et le christianisme]''. Paris: Karthala Editions. <nowiki>ISBN 978-92-9028-211-2</nowiki>, pp. 222–223</small></ref>. Novonoina ho faty na nampisotroina tangena izay tratra mitazona Baiboly<ref name=":1"><small>Oliver, Samuel (1886). ''[https://books.google.mg/books?id=lKtBAAAAIAAJ&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Madagascar: An Historical and Descriptive Account of the Island and its Former Dependencies]'', Volume 1. New York: Macmillan and Co. Retrieved 3 February 2011., pp. 60–63</small></ref> <ref><small>Cousins, W.E. (1877–1878). [https://books.google.mg/books?id=XW0JAAAAQAAJ&lpg=PA405&ots=H5GiupoCog&pg=PA405&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false "Since 1800 in Madagascar"]. The Sunday Magazine for Family Reading. Vol. 1. London: Daldy, Isbister & Co. pp. 405–410.</small></ref>.

==== Fiverenan'ny fahalalahan'ny Baiboly ====
Tamin'ny fitondran-d[[Radama II]] (nanjaka tao anelanelan’ny taona 1861 sy 1863)<ref name=":1" /> sy [[Rasoherina]] (nanjaka teo anelanelan’ny taona 1863 sy 1868) dia niverina nalalaka indray ny fivavahana kristiana sy famakiana Baiboly. Namoaka didy famerenana ny fahalalahan'ny fivavahana kristiana tanteraka ny mpanjakavavy [[Ranavalona II]] (nanjaka teo anelanelan'ny taona 1883 sy 1896), izay nandimby an-dRasoherina, ka nalalaka ny fananana sy ny famakiana ny Baiboly nasolony ny [[Sampy (malagasy)|sampy]] izay nampandoroiny<ref><small>Thompson, V.; Adloff, R. (1965). ''[https://books.google.mg/books?id=LpCjAAAAIAAJ&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Malagasy Republic: Madagascar today]''. San Francisco, California: Stanford University Press. <nowiki>ISBN 978-0-8047-0279-9</nowiki>. pp. 9–10</small></ref>.


Ny Baiboly izay nitombo isa hatrany no boky voatonta printy voalohany amin'ny fiteny malagasy<ref><small>London Missionary Society (1877). [https://books.google.mg/books?id=mvRMAAAAMAAJ&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false "The Sunday Magazine".] London: Daldy, Isbister & Co. pp. 647–648. Retrieved 12 February 2011.</small></ref> ary nanjary lahatsoratra filamatra teo amin'ny fampianarana haisoratra malagasy<ref><small>Sharp, Leslie (2002). ''[https://books.google.mg/books?id=5IFbKsKxYQYC&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Sacrificed Generation: Youth, History, and the Colonized Mind in Madagascar]''. Berkeley, CA: University of California Press. <nowiki>ISBN 978-0-520-22951-8</nowiki>. Retrieved 2 February 2011.</small></ref>.
Ny Baiboly izay nitombo isa hatrany no boky voatonta printy voalohany amin'ny fiteny malagasy<ref><small>London Missionary Society (1877). [https://books.google.mg/books?id=mvRMAAAAMAAJ&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false "The Sunday Magazine".] London: Daldy, Isbister & Co. pp. 647–648. Retrieved 12 February 2011.</small></ref> ary nanjary lahatsoratra filamatra teo amin'ny fampianarana haisoratra malagasy<ref><small>Sharp, Leslie (2002). ''[https://books.google.mg/books?id=5IFbKsKxYQYC&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Sacrificed Generation: Youth, History, and the Colonized Mind in Madagascar]''. Berkeley, CA: University of California Press. <nowiki>ISBN 978-0-520-22951-8</nowiki>. Retrieved 2 February 2011.</small></ref>.


== Ny fiangonana mampiasa Baiboly protestanta ==
== Ny fiangonana mampiasa Baiboly protestanta ==

Ny protestantisma dia tonga teto Madagasikara tamin'ny vanim-potoana faha mpanjaka. Misy fiangonana maro ka ny roa voalohany tonga teto Madagasikara dia ny [[loteranisma]] sy ny [[kalvinisma]] (na presbiterianisma) izay nipoiran’ny [[Fiangonana Loterana Malagasy]] (FLM) sy ny [[Fiangonan'i Jesoa Kristy eto Madagasikara]] (FJKM). Tsy ireo ihany no fiangonana protestanta fa ao koa ny [[Misiona Evanjelika Teratany eto Madagasikara]] (METM), ny [[Fiangonana Malagasy Tranozozoro Antranobiriky]] (FMTA), ny [[Fiangonana Protestanta Vaovao eto Madagasikara]] (FPVM), ny [[Eklesia Episkopaly Malagasy|Eklesia Episkopaly Malagasy (Anglikana)]] (EEM), ny [[Fiangonana Adventista Mitandrina ny Andro Fahafito eto Madagasikara|Fiangonana Adventista Mitandrina ny Andro Fahafito]], ny [[Fiangonana Batista Biblika eto Madagasikara]], ny [[Fiangonana Pentekotista Mitambatra (Madagasikara)|Fiangonana Pentekotista Mitambatra]], ny Assemblée de Dieu sy ny [[Pentekotisma|fiangonana pentekotista]] sy [[Evanjelisma|evanjelika]] (na ara-Pilazantsara) maro samihafa miparitaka eto Madagasikara. Ny Baiboly protestanta no nampiasain'ny [[Vavolombelon'i Jehovah eto Madagasikara|Vavolombelon'i Jehovah]] eto Madagasikara talohan'ny namoahany ny [[Ny Soratra Masina - Fandikan-Tenin'ny Tontolo Vaovao|dikan-teniny]] manokana.
==== Ny Loterana sy Nohavaozina ary Anglikana ====
Mampiasa ny Baiboly protestanta ny fiangonana protestanta rehetra. Ny protestantisma dia tonga teto Madagasikara tamin'ny vanim-potoana faha mpanjaka. Misy fiangonana maro ka ny roa voalohany tonga teto Madagasikara dia ny [[loteranisma]] sy ny [[kalvinisma]] (na presbiterianisma) izay nipoiran’ny [[Fiangonana Loterana Malagasy]] (FLM) sy ny [[Fiangonan'i Jesoa Kristy eto Madagasikara]] (FJKM). Tsy ireo ihany no fiangonana protestanta fa ao koa ny [[Misiona Evanjelika Teratany eto Madagasikara]] (METM), ny [[Fiangonana Malagasy Tranozozoro Antranobiriky]] (FMTA), ny [[Fiangonana Protestanta Vaovao eto Madagasikara]] (FPVM), ny [[Eklesia Episkopaly Malagasy|Eklesia Episkopaly Malagasy (Anglikana)]] (EEM).

==== Ny Adventista sy ny Evanjelika ====
Mampiasa ny Baiboly protestanta ny [[Fiangonana Adventista Mitandrina ny Andro Fahafito eto Madagasikara|Fiangonana Adventista Mitandrina ny Andro Fahafito]], ny [[Fiangonana Batista Biblika eto Madagasikara]], ny [[Fiangonana Pentekotista Mitambatra (Madagasikara)|Fiangonana Pentekotista Mitambatra]], ny Assemblée de Dieu sy ny [[Pentekotisma|fiangonana pentekotista]] sy [[Evanjelisma|evanjelika]] (na ara-Pilazantsara) maro samihafa miparitaka eto Madagasikara.

Ny Baiboly protestanta no nampiasain'ny [[Vavolombelon'i Jehovah eto Madagasikara|Vavolombelon'i Jehovah]] eto Madagasikara talohan'ny namoahany ny [[Ny Soratra Masina - Fandikan-Tenin'ny Tontolo Vaovao|dikan-teniny]] manokana.


== Jereo koa: ==
== Jereo koa: ==

Endrik'io pejy io tamin'ny 28 Janoary 2019 à 18:19

Ny Baiboly protestanta amin'ny teny malagasy dia dikan-tenin'ny Baiboly amin'ny teny malagasy ampiasain'ny fiangonana protestanta miteny malagasy amin'ny fotoam-pivavahana. Ny edisiona tamin'ny taona 1909 izay nasiam-panitsiana madinika tamin'ny taona 1965 no ampiasaina amin'izao. Io Baiboly io no ampiasain'ireo Fiangonana protestanta toy ny Fiangonan'i Jesoa Krisy eto Madagasikara, ny Fiangonana Loterana Malagasy, ny Eklesia Episkopaly Malagasy sns. sy ireo Fiangonana avanjelika sy pentekotista maro manerana an'i Madagasikara.

Ny tantaran'ny Baiboly protestanta malagasy dia ampahany lehibe amin'ny tantaran'ny Baiboly eto Madagasikara.

Tantara'ny Baiboly protestanta malagasy

Ny Baiboly protestanta no azo lazaina hoe zokiny tamin'ny dikan-tenin'ny Baiboly amin'ny fiteny malagasy. Tamin'ny taona 1822 ny misionera dia efa afaka nanoratra ny fiteny malagasy merina tamin'ny fampiasana ny abidy latina.

Fanombohan'ny fandikan-teny

I David Jones (tonga tao Antananarivo tamin'ny 04 Oktobra 1820) sy i David Griffiths (tonga tao Antananarivo tamin'ny 15 Mey 1821), izay samy avy amin'ny London Missionary Society (LMS) no nanomboka nandika ny Baiboly tamin'ny teny malagasy.

Nisy Malagasy nanampy azy ireo tamin'ny fandikan-teny. Tamin'ny 01 Janoary 1827 dia vita dika ny toko voalohany amin'ny Filazantsaran'i Lioka. Tamin'ny taona 1830 no vita tanteraka ny Testamenta Vaovao ka 3000 no vita tonta teo anelanelan'ny taona 1829 sy 1830[1]. Tamin'ny taona 1835 dia vita dika manontolo ny Baiboly. Vitan'i Baker sy Kitching fanontana printy ny Baiboly protestanta voalohany tamin'ny 21 Jona 1835[1].

Fandrarana ny fananana Baiboly

Tamin'ny taona 1831 dia voarara ny fananana Baiboly sy ny fivavahana kristiana sady noroahina hody ny misionera tamin'ny andron'ny mpanjakavavy Ranavalona I (nanjaka teo anelanelan’ny taona 1828 sy 1861)[2]. Novonoina ho faty na nampisotroina tangena izay tratra mitazona Baiboly[3] [4].

Fiverenan'ny fahalalahan'ny Baiboly

Tamin'ny fitondran-dRadama II (nanjaka tao anelanelan’ny taona 1861 sy 1863)[3] sy Rasoherina (nanjaka teo anelanelan’ny taona 1863 sy 1868) dia niverina nalalaka indray ny fivavahana kristiana sy famakiana Baiboly. Namoaka didy famerenana ny fahalalahan'ny fivavahana kristiana tanteraka ny mpanjakavavy Ranavalona II (nanjaka teo anelanelan'ny taona 1883 sy 1896), izay nandimby an-dRasoherina, ka nalalaka ny fananana sy ny famakiana ny Baiboly nasolony ny sampy izay nampandoroiny[5].

Ny Baiboly izay nitombo isa hatrany no boky voatonta printy voalohany amin'ny fiteny malagasy[6] ary nanjary lahatsoratra filamatra teo amin'ny fampianarana haisoratra malagasy[7].

Ny fiangonana mampiasa Baiboly protestanta

Ny Loterana sy Nohavaozina ary Anglikana

Mampiasa ny Baiboly protestanta ny fiangonana protestanta rehetra. Ny protestantisma dia tonga teto Madagasikara tamin'ny vanim-potoana faha mpanjaka. Misy fiangonana maro ka ny roa voalohany tonga teto Madagasikara dia ny loteranisma sy ny kalvinisma (na presbiterianisma) izay nipoiran’ny Fiangonana Loterana Malagasy (FLM) sy ny Fiangonan'i Jesoa Kristy eto Madagasikara (FJKM). Tsy ireo ihany no fiangonana protestanta fa ao koa ny Misiona Evanjelika Teratany eto Madagasikara (METM), ny Fiangonana Malagasy Tranozozoro Antranobiriky (FMTA), ny Fiangonana Protestanta Vaovao eto Madagasikara (FPVM), ny Eklesia Episkopaly Malagasy (Anglikana) (EEM).

Ny Adventista sy ny Evanjelika

Mampiasa ny Baiboly protestanta ny Fiangonana Adventista Mitandrina ny Andro Fahafito, ny Fiangonana Batista Biblika eto Madagasikara, ny Fiangonana Pentekotista Mitambatra, ny Assemblée de Dieu sy ny fiangonana pentekotista sy evanjelika (na ara-Pilazantsara) maro samihafa miparitaka eto Madagasikara.

Ny Baiboly protestanta no nampiasain'ny Vavolombelon'i Jehovah eto Madagasikara talohan'ny namoahany ny dikan-teniny manokana.

Jereo koa:

Rohy ivelany

Loharano sy fanamarihana

  1. 1,0 et 1,1 Ralibera, Daniel; De Taffin, Gabriel (1993). Madagascar et le christianisme. Paris: Karthala Editions. ISBN 978-92-9028-211-2, p. 196
  2. Ralibera, Daniel; De Taffin, Gabriel (1993). Madagascar et le christianisme. Paris: Karthala Editions. ISBN 978-92-9028-211-2, pp. 222–223
  3. 3,0 et 3,1 Oliver, Samuel (1886). Madagascar: An Historical and Descriptive Account of the Island and its Former Dependencies, Volume 1. New York: Macmillan and Co. Retrieved 3 February 2011., pp. 60–63
  4. Cousins, W.E. (1877–1878). "Since 1800 in Madagascar". The Sunday Magazine for Family Reading. Vol. 1. London: Daldy, Isbister & Co. pp. 405–410.
  5. Thompson, V.; Adloff, R. (1965). The Malagasy Republic: Madagascar today. San Francisco, California: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-0279-9. pp. 9–10
  6. London Missionary Society (1877). "The Sunday Magazine". London: Daldy, Isbister & Co. pp. 647–648. Retrieved 12 February 2011.
  7. Sharp, Leslie (2002). The Sacrificed Generation: Youth, History, and the Colonized Mind in Madagascar. Berkeley, CA: University of California Press. ISBN 978-0-520-22951-8. Retrieved 2 February 2011.