Filazantsara sinôptika

Filazantsara synoptika na Evanjely synoptika no ilazana ireo filazantsara telo voalohany ao amin'ny Baiboly, dia ny Filazantsara araka an'i Matio sy ny Filazantsara araka an'i Marka ary ny Filazantsara araka an'i Lioka. Atao hoe synoptika izy ireo noho izy maneho amin'ny fomba mitovy amin'ny ankapobeny ny fiainana sy ny fampianaran'i Jesoa Kristy.

Fiforonan-teny

Ny teny hoe synoptika dia avy amin'ny teny grika hoe συνοψις (synopsis / sunopsis) izay azo sarahana roa, συν (midika hoe : « miaraka ») sy οψις (midika hoe « mahita »). Ny hoe synopsis izany dia azo adika ara-bakiteny hoe "fitoviam-pahitana" na "fitoviam-pijery". Ny hoe synoptika (avy amin'ny teny grika hoe συνοπτικός / synoptikos) dia azo adika hoe "manao indray mijery", satria azo atao mifanila ireo asa soratra telo ireo.

Fampitahana ireo Filazantsara synoptika

Misy fitoviany maro ireo Filazantsara ireo. Na dia izany aza dia samy manana ny mampiavaka azy ihany koa izy ireo tsirairay.

Fitovianan'ny Filazantsara

Ny fitoviana ao amin'ireo Filazantsara synoptika dia mety ho an'izy telo miaraka na ho an'ny tsiroaroa fotsiny.

Fitovian'ny Filazantsara telo

Izao avy ny fitoviana hita:

- ny amin'ny Jaona mpanao batisa;

- ny nanaovam-batisa sy ny nakan'ny devoly fanahy an'i Jesosy;

- ireo mpianatr'i Jesosy voalohany;

- ny tsy finoan'ny mpiray tanàna amin'i Jesosy azy;

- ny fanasitranana ny rafozam-bavin'i Petera sy ireo demoniaka ary ireo boka;

- ny fitaomana ilay mpamory hetra;

- ny amin'ny divao vaovao atao anaty fitehirizana efa tonta;

- ny fanasitranana ilay olona malemy tanana;

- ny fanirahana ireo Apostoly;

- ny amin'i Belizaboba;

- ny fanoharana ny amin'ny fandrobana ny tranona lehilahy matanjaka iray, ny fahotana amin'ny Fanahy Masina, ireo tena havan'i Jesosy, ny amin'ny mpamafy, ny fanaovan-jiro ao ambany vata famarana, ny amin'ny tsimparifary;

- ny nampitsaharan'iJesoa ny rivo-mahery;

- ny nandroahana devoly tany Gadara;

- ny zanakavavin'i Jairo, ny nanasitranana ilay vehivavy mivoa-dra;

- ny namokisana olona dimy arivo;

- ny fiaikem-pinoan'i Petera;

- ny fiovan-tarehy;

- ilay zazalahy misy demonia;

- ny amin'ireo zazakely;

- ilay lehilahy mpanankarena mbola tanora;

- ny fanambaran'i Jesosy ny amin'ny hahafatesany;

- ilay lehilahy jamba teo akaikin'i Jeriko;

- ny fitsenana an'i Jesosy tamin'ny sampan-kazo;

- ny fandroahana ireo mpanakalo vola tao an-tempoly;

- "Omeo an'i Kaisara izay an'i Kaisara";

- ny ozona nataony ho an'ireo fariseo sy mpanoradalàna;

- ny amin'ny andro farany;

- ny fiaraha-misakafo farany, ny fiaretan'i Jesosy, ny nanomboana sy ny nandevenana azy;

- ny fasana foana sy ny fitsanganany ho velona;

- ny fanirahana hampieny ny fampianarany.

Fitovian'ny Filazantsaran'i Matio sy ny Filazantsaran'i Lioka

Misy koa ireo andinin-tsoratra itovian'ny Filazantsaran'i Matio sy ny an'i Lioka nefa tsy hita na tsy voateny firy ao amin'ny Filazantsaran'i Marka. Ireto avy izany:

- ny toriteny nataon'i Jaona mpanao batisa;

- ny mpanompon'ny mpifehy miaramila;

- ny hafatra avy amin'i Jaona mpanao batisa;

- ny ozona nahazo ireo tanana tsy mibebaka;

- ny fisaoran'i Jesosy ny Rainy;

- ny fiverenan'ilay fanahy maloto;

- ny fanoharana ny amin'ny masirasira, ny ondry very, ny fanasana lehibe, ny talenta, ary ny mpanompo mahatoky;

- ny fitomanian'i Jesosy an'i Jerosalema.

Ny fahasamihafany

Misy ireo andalan-tsoratra izay ana filazantsara iray manokana fa tsy hita amin'ny filazantsara roa hafa.

Ny perikopa an'ny Filazantsaran'i Matio manokana

Ireto ireo perikopa an'i Matio manokana fa tsy hita na ao amin'i Marka na ao amin'i Lioka:

- ny fanoharana ny amin'ilay voambary sy ny tsimparifary;

- ny fanoharana ny amin'ilay harena miafina;

- ny fanoharana ny amin'ilay vatosoa;

- ny fanoharana ny amin'ny harato tarihina;

- ny fanoharana ny amin'ny mpanompo tsy mahay mamela heloka;

- ny fanoharana ny amin'ny mpiasa tani-boaloboka;

- ny fanoharana ny amin'ilay lehilahy nanana zanaka roa lahy;

- ny fanoharana ny amin'ireo virijiny folo.

Ny perikopa an'ny Filazantsaran'i Lioka manokana

Ireto ireo perikopa an'i Lioka manokana fa tsy hita na ao amin'i Matiok na ao amin'i Lioka:

- ny fanoharana ny amin'ilay Samaritana tsara fanahy;

- ny fanoharana ny amin'ilay vola very;

- ny fanoharana ny amin'ilay zanaka adala;

- ny fanoharana ny amin'ilay mpitsara tsy marina sy ilay vehivavy mpitondratena;

- ny fanoharana ny amin'ilay fariseo sy mpamory hetra.