Rano: Fahasamihafan'ny versiona

Avy amin'i Wikipedia
Contenu supprimé Contenu ajouté
TjBot (dinika | fandraisan'anjara)
k r2.5.4) (Rôbô Nanampy: xh:Amanzi
JackieBot (dinika | fandraisan'anjara)
k r2.7.2) (Rôbô Nanampy: ilo:Danúm
Andalana faha-137: Andalana faha-137:
[[id:Air]]
[[id:Air]]
[[ie:Aqua]]
[[ie:Aqua]]
[[ilo:Danúm]]
[[io:Aquo]]
[[io:Aquo]]
[[is:Vatn]]
[[is:Vatn]]

Endrik'io pejy io tamin'ny 11 Aprily 2012 à 00:45

Ny rano dia akora iankinan'ny aina eto an-tany. Amin'ny mari-pana sy ny tsindry mahazatra dia miendrika zaka mitsiranoka izy. Fa hita amin'ny endrika mientona sy mivaingana koa izy eo amin'ny tontolo voajanahary.

Aiza no ahitana rano

  • amin'ny endrika mivaingana :
    • any amin'ny tendron-tany atsimo sy avaratra
    • any amin'ny faritra temperé rehefa ririnina izay miraraka amin'ny endrika orampanala
    • eny ambony tendrombohitra avo toy ny hymalaya sy kilimandjaro
    • ao anaty vata fampangatsiahana, any amin'ny fivarotan-trondro
    • amin'ny glasy sy klarinety ary yaourt amin'ny sase
  • amin'ny endrika mitsiranoka :
    • any anaty ranomasina
    • any anaty ranomamy toy ny ony, farihy, tatatra, loharano, tanimbary sns
    • any anatin'ny zava-manan'aina toy ny biby sy zavamaniry ary mikiraoba
    • eny amin'ny lanitra izay milatsaka ho orana
    • any anaty tavoahangy
  • amin'ny endrika mientona :
    • anatin'ny atmosfera
    • anatin'ny fofonaina
    • eo am-bava-vilany

Fizika

Amin'ny tsindrin'ny atmosfera dia :

  • mari-pana fiempoana : 0 °C
  • mari-pana fientonana : 100 °C
  • mari-pana maha ambony indrindra ny densité : 4 °C
  • lanja isam-bentin-kadiry : 1000 kg/m3
  • hafana spesifika : 4,18 J/gK
  • mangarahara tsy miloko

Simia

H2O1 no raikipohy simikan'ny rano

H2O1 no raikipohy simikan'ny rano. Izany hoe misy atome Oxygen anankiray mitambatra amin'ny atome Hydrogen anankiroa. 18g ny lanjany isa-môly.

Noho ny oxygen izay electronegative dia sintoniny manatona azy ny couple electron anankiroa izay eo @ firaisany amin'ireo Hydrogene avy. Vokatr'izay dia lasa misy ampahana charge mitranga eo amin'ireo atome tsirairay, miabo eo amin'ny H ary miiba eo amin'ny O. Noho ireo charges ireo dia lazaina fa polaire ny molecule an'ny rano. Mibaiko ny toetrany amin'ny ankapobeny io maha polaire azy io. Ohatra hoe :

  • lasa misy firaisana malefaka amin'ny pôles miiba sy miabo amin'ny molecule ana rano mifanakaiky : firaisana Hydrogene no iantsoana azy; hany ka lasa manao tambajotram-piraisana malefaka ny molecules maro rehefa tafaraka. Dia izany no mahatonga ny rano ho lasa mitsiranoka amin'ny mari-pana sy tsindry mahazatra raha toa ka mientona daholo ny akora mitovitovy lanja isa-moly aminy.
  • afaka mifandray amin'ny molecule polaire hafa ny rano amin'ny alalan'io firaisana malefaka io ihany. Toy izany no ahafahany mandevona an'ireo karazana asidra, alcali ary sira isan-karazany; mbola toy izany koa no ahafahany mandevona siramamy; ary mbola toy izany koa no ahafahany mandena karazan'akora isan-karazany toy ny lamba, ny taratasy, ny hazo, sns. Antsoina koa hoe hydrofilika ireo akora polaires ireo.
  • noho ireo firaisana malefaka amin'izy samy izy amin'ireo molecules polaires dia tsy afaka tafangaro aminy ireo molecules izay tsy mba misy faritra polaire. Voailika ireo noho izany ka tsy mahita toerana ho azy eo anivon'ny rehetra. Noho izany dia tafaraka tsy fidiny ny samy tsy polaire, dia manao firaisana malefaka kokoa, karazana firaisan'i Van Der Waals. Izany no mahatonga ny rano sy ny menaka tsy ho afaka mifangaro, izany koa no mahatonga ny rano tsy hahalena plastika, na lamosina ganagana. Antsoina koa hoe hydrofobika ireo akora tsy polaires ireo.

Fiaraha-monina

Manan-danja be amin'ny aina ny rano hany ka manan-danja amin'ny fiaraha-monina koa. Entin'ny malagasy hilazana ny fihavanana izay indraindrainy ny fampiarahana ny rano sy ny vary. Mbola itarafana ny fihavanana malagasy koa ny fomba fizaran-drano eny an-tanimbary, ka na miady aza ny tompon'ny tanimbary mifanao ambony sy ambany dia mahay mifanaraka foana amin'ny fizaran-drano.

Any amin'ny tany efitra dia mamaritra ny politika ankapobeny mihitsy ny rano. Iadiana ny toerana avo ka andalovan'ny rano mialoha ny toerana hafa. Izay manana fahefana amin'ny rano no manana fahefana amin'ny rehetra.

Misy mihitsy aza ireo kolontsaina sasany izay ahitana olona manao ny rano ho andriamanitra satria loharanon'ny aina.

Fahasalamana

Ny rano dia sakafo mahavelona. Ny 3/4 ny vatan'ny olombelona dia rano avokoa. Ary mila misotro rano isan'andro isika mba hikolokoloana an'io. Ankoatra ny maha rano azy dia mbola mety mitondra karazana sira mineraly izay ilain'ny vatana koa izy izay levona ao anatiny.

Kanefa mila fitandremana betsaka ny rano sotroina satria mety mitondra mikiraoba isan-karazany ahiana hahatonga aretina. Anisan'ny aretina mety ho azo amin'ny fisotroana rano maloto ny kolera, ny bilarziozy, ny tefoedra sns. Tsara raha ampangotrahina ny rano vao sotroina, na farafaharatsiny ampiana fanafody tahaka ny Sur'Eau.

Ny fiodinan'ny rano