Jamestown (Virginia)

I Jamestown dia tanànakelin'ny voanjo taloha tany amin'ny fanjakan'i Virginia, eo amin'ny morontsiraka atsinanan'i Etazonia, naorina tamin'ny 14 Mey 1607, teo amin'ny nosy iray eo amin'ny morony havia amin'i James River, eo amin'ny 50 km miala ny helodranon'i Chesapeake (Chesapeake Bay), mifanandrify amin'ny tanànan'i Williamsburg amin'izao fotoana.

Ity tanàna efa nanjavona ankehitriny ity no tanànan' ny voanjo britanika maharitra voalohany tany Amerika, tanàna tany Roanoke taloha izay nanjavona tao anatin' ny toe-javatra tsy fantatra. Nomena ny anaran'ny mpanjaka James I izay vao niakatra teo amin'ny seza fiandrianan'i Angletera tamin'ny taona 1603 ilay renirano sy io tanàna io.

Sambo telo (Susan Constant, Godspeed, Discovery) notarihin’ny kapiteny John Smith niaraka amin’ny lehilahy 104 tao anatiny, no tonga teo amin’ ny toerana nisy an’i Jamestown tamin’ny 14 Mey 1607. Tamin’ny 26 May, dia nanafika ireo voanjo ireo amerindiana Paspegh, ka nahafaty olona iray ary nandratra iraika ambin’ny folo hafa. Ny ririnin'ny taona 1609-1610 dia tena henjana ho an'ireo voanjo ireo, izay tratran'ny mosary, ka maty ny 80% amin'izy ireo. Nahariharin’ ny arkeôlôgy ny fihinana olona (kanibalisma) nandritra izany "vanim-potoan'ny mosary" izany.

Lasa nalaza ilay tanàna tamin'ny taonjato faha-21 noho ny nandraisany ireo sisa velona tamin' ny taona 1619 tany Virginia, nankalazain' ny "Tetikasa 1619" (anglisy: The 1619 Project), na dia tsy nampiantrano sambo mpivarotra andevo aza i Virginia nandritra ny taonjato voalohany nisiany. Tamin' ny 20 Aogositra 1619 dia nisy tantsambo mpiady hôlandey iray nijanona tao nandritra ny iray volana mba hanamboatra ny sambony ary namela mpandeha mainty hoditra roapolo teo ho eo, vehivavy ny ankamaroany, azo avy tamin' ny sambo mpivarotra andevo espaniôla izay tokony ho nitondra 350 ho any Meksika, ka efa ho ny antsasak'izy ireo no maty. Nohamafisin' ny mpahay tantara fa nomena ny sata ara-dalàna ho "mpiasa an-tsitrapo" (frantsay: engagisme (fr); anglisy: indentured servitude) fa tsy andevo ireo niala tao Jamestown.

Tamin'ny 22 Marsa 1622, taorian’ny nahatongavan’i Baron De La Warr, dia niharatsy ny fifandraisana tamin'ny Amerindianina Pôhatàna, izay nanafika ny tanàna, ka namono voanjo miisa 347 (ampahefatry ny mponina) nandritra ireo Ady nifanaovan'ny Anglisy sy ny Pôhatàna. Naharitra io fifandonana io mandra-pahazoan'i Samuel Argall an'i Matoaka, zanakavavin'i Wahunsenacawh, fantatra kokoa amin' ny anarana hoe Pocahontas, ary avy eo dia nanaiky ny hisian'ny fifanekem-pandriampahalemana ny lehibeny.

Nankalazaina tamin' ny 11 ka hatramin' ny 13 Mey 2007 ny faha-400 taonan'i Jamestown. Io no toeram-ponenan'ny voanjo anglisy maharitra indrindra any Etazonia, nefa tsy izy no tanàna tranainy indrindra, satria nilaozana ilay toerana tamin' ny taonjato faha-18 noho ny fisian' ny toerana mety kokoa hatao renivohitry ny fanjakan'i Virginia.