Fivarotana andevo
Ny fivarotana andevo na varotra andevo dia raharaham-barotra izay anakalozana vola na zavatra hafa ny andevo eo an-toerana na avy any an-tany lavitra. Tokony efa tany amin' ny andro fahagola no nisian' ny fivarotana andevo. Ny fivarotana andevo tany Atsinanana sy ny fivarotana andevo mainty miampita an' i Atlantika no lehibe indrindra amin' ny fomba fitrandrahana ny fanandevozana. Ny endrik' io varotra io ankehitriny dia ilay atao hoe "varotra olona".
Fivarotana andevo tany Atlantika
[hanova | hanova ny fango]Ny varotra andevo Atlantika na ny varotra andevo transatlantika dia nahitana ny fitaterana nataon'ireo mpivarotra andevo Afrikana andevo ho any Amerika. Nampiasa tsy tapaka ny lalan’ny varotra telozoro sy ny Afovoany ny sambo andevo eoropeanina. Nanangana fivarotana andevo amoron-tsiraka ny Eoropeanina tamin'ny taonjato faha-15 ary nanomboka tamin'ny taonjato faha-16 ny varotra tany Amerika, ary naharitra hatramin'ny taonjato faha-19. Avy any Afrika Afovoany sy Afrika Andrefana ny ankamaroan'ireo nentina tany amin'ny fivarotana andevo transatlantika ary namidin'ireo mpivarotra andevo Afrikana Andrefana tamin'ireo mpivarotra andevo Eoropeana, raha ny hafa kosa nosamborin'ireo mpivarotra andevo mivantana tamin'ny fanafihana amorontsiraka. Ireo mpivarotra andevo Eoropeana dia nanangona sy nanagadra ireo andevo tany amin'ny trano mimanda any amin'ny morontsirak'i Afrika ary avy eo dia nitondra azy ireo tany Amerika. Nandray anjara tamin’ny fanafihana andevo ny Portiogey sy Eoropeanina sasany. Araka ny fanazavan’ny National Museums Liverpool: “Nisambotra Afrikana sasany tamin’ny fanafihana manamorona ny morontsiraka ny mpivarotra eoropeanina, fa nividy ny ankamaroany tamin’ireo mpivarotra afrikanina na afrikanina-eoropeanina teo an-toerana.” Tsy nandray anjara tamin’ny fanafihana andevo ny ankamaroan’ireo mpivarotra andevo eoropeanina. Izany indrindra dia satria latsaky ny herintaona ny androm-piainan'ny Eoropeana any amin'ny faritra atsimon'i Sahara nandritra ny vanim-potoanan'ny varotra andevo noho ny tazomoka izay niely tany amin'ny kaontinanta Afrikana. Hitan'ireo Portiogey mpanafika amoron-tsiraka fa lafo loatra ny fanafihana andevo ary matetika tsy mandaitra ary nisafidy ny hanao fifandraisana ara-barotra.