Fifandraisan' ny jodaisma sy ny kristianisma
Ny fifandraisan' ny jodaisma sy ny kristianisma dia fifandraisana vokatry ny fampiasana ny Baiboly hebreo ao amin' ny kristianisma sy ny fipoiran' ny kristianisma avy amin' ny jodaisma. Ny jodaisma sy ny kristianisma dia samy fivavahana abrahamika. Nipoitra avy tamin' ny andron' ny Tempoly Faharoa ny kristianisma nefa nisaraka ireo fivavahana roa ireo tamin' ny taonjato voalohany taor. J.K. Nihamafy miandalana izany fisarahana izany nanomboka tamin' ny taonjato faha-2 taor. J.K.
Nisy fizorana mankany amin' ny fisarahana tsikelikely teo amin' ireo fivavahana roa ireo nanomboka tamin' ny taonjato faha-2, izay nisongadiina hatramin' ny taonjato faha-20 izay nihalalina hatrany. Indraindray izany endrika maron' ny fisarahana izay, teo amin' ny tontolo kristiana, dia tonga hatramin' ny fanoherana ny jodaisma (na antijodaisma) izay matetika manakaiky ny antisemitisma, eo amin' ny Katôlika sy Ôrtôdôksa ary koa ny Prôtestanta.
Nandritra ny taonjato roapolo teo ho eo, ny kristianisma dia nifikitra tamin' ny teôlôjian' ny fanoloana, izay milaza fa voaozonana ny vahoakan' i Israely izay nofidin' Andriamanitra taloha, satria nanda an' i Jesoa Kristy. Araka io foto-pampianarana io, ny jodaisma dia tsy misy lanjany intsony ary tsy inona fa ny tandindona tsy lavorarin' ny Fiangonana mpandresy, izay misolo an' i Israely ka lasa verus Israel ("Israely tena izy"), ilay "vahoaka voafidy" vaovao.
Ireo taonjato tsy nisian' ny fahatakaran-kevitra ireo angamba dia tsy nisy azo niverenana na nisy fifampiresahana marina mandra-pahatongan' ny andro ankehitriny. Na izany aza, ny Kristiana tamin' ny taonjato faha-20 dia nivondrona tsikelikely, indrindra taorian' ny Shoah sy ny Vatikàna II, nanodidina ny foto-kevitra ara-teôlôjia vaovao (teôlôjian' ny fanekem-pihavanana roa sosona), izay mametraka fa tsy iadian-kevitra intsony ny fanekem-pihavanana eo amin' Andriamanitra sy i Isiraely.
Ao amin' ny katôlisisma, ny Kônsily Vatikàna II dia nampiditra fifampiresahana eo amin' ny samy fivavahana, indrindra tamin' ny alalan' ny fanambarana Nostra Ætate (1965) sy ny fitsidihan' ny papa Joany Paoly II tao amin' ny Sinagôgan' i Rôma tamin' ny 13 Avrily 1986, izay naverin' i Benoà XVI tamin' ny taona 2010 ary i Fransoà tamin' ny taona 2016.
Fotokevitra[hanova | hanova ny fango]
Nanamafy ny ataony hoe finoana marina (na ôrtôdôksia) ny kristianisma ka nifantoka amin' ny fanekem-pihavanana vaovao amin' ny alalan' i Jesoa Kristy, araka ny voasoratra ao amin' ny boky manokan' ny Kristiana, dia ny Testamenta Vaovao. Ny jodaisma kosa dia manamafy izay ataony hoe fitondrantena marina (na ôrtôpraksia) izay mifantoka amin' ny fanekem-pihavanan' i Mosesy (na Môizy) araka ny hita ao amin' ny Torah sy ny Talmoda.
Mino ny famonjena ny olona tsirairay ho afaka amin' ny fahotana amin' ny alalan' ny fandraisany an' i Jesoa ho Tompo sy mpamonjy ny Kristiana. Ny Jiosy kosa mino ny fandraisana anjaran' ny olona tsirairay sy miaraka ao amin' ny fifampiresahana mandrakizay amin' Andriamanitra amin' ny alalan' ny lovantsofina, ny fombafombam-pivavahana, ny vavaka ary ny fitondran-tena tsara.
Mino Andriamanitra tokana misy persôna telo ny ankamaroan' ny Kristiana, ka ny iray amin' ireo persôna telo ireo dia inoany fa tonga olombelona ao amin' i Jesoa Kristy. Ny jodaisma kosa manamafy ny maha iray tsy mivaky an' Andriamanitra ka mitsipaka ny fiheverana kristiana ny amin' ny Andriamanitra tonga olombelona.