Fambolena trôpikaly

Ny fambolena trôpikaly dia fomba fambolena manokana amin' ny faritra mafana sy mando eto amin' ny planeta. Mampiavaka azy ny fisian' ny karazam-boly maro, manomboka amin’ ny voamadinika toy ny vary sy ny katsaka ka hatramin’ ny voankazo trôpikaly toy ny manga sy mananasy, ary koa ny voly fanondrana toy ny kafe sy kakaô.
Ny nofon-tany trôpikaly, matetika tsy dia mahavokatra loatra sy mora simban' ny fikao-tany, dia mila teknika fambolena mifanaraka amin' izany. Miatrika fanamby ihany koa ny fambolena trôpikaly, toy ny fitantanana ny rano, ny ady amin' ny bibikely mpanimba sy ny aretina ary ny fiarovana ny karazan-javamananaina.
Eto amin' izao tontolo izao dia betsaka kokoa ny olona mamelon-tena amin’ ny fambolena trôpikaly noho ny asa hafa rehetra. Ny ankabeazan' ireto olona ireto dia mpamboly tsy manangona ambim-bokatra sady mipetraka amin' ny faritra trôpikaly. Mamboly voly fihinana ho an' ny fandaniana anatiny no tanjon’ ny fambolena trôpikaly, kanefa misy toerana mamoaka voly fanondrana ohatra (menaka palma, paraky, siramamy, sns).
Rehefa misy firesahana momba ny tany trôpikaly, dia tsara taha ampiasaina ny teny mahafao-be mba hamondrona ny faritra manana toetany mitovitovy (ohatra: habetsahan’ ny orana, toetoetry ny tontolo onenana, karazan-tany, sns). Ny teny fampiasa matetika dia ahitana ny hoe faritra trôpikaly mando (alamorana), trôpikaly maina (tany efitra sy tany karankaina), na faritra anjakan' ny varatraza (toerana misy vanim-potoana be orana/maina voafetra). Ilana ireo teny voafaritra ireo rehefa mandinika ny fambolena satria raha misy teknika fambelona mandaitra amin' ny toetany ankiray, dia tokony handaitra amin' ny toerana hafa manana toetany mitovitovy amin' izany, na dia any amin' ny faritra hafa amin' ny Tany aza ireo toerana ireo.

Ny teknika ampiasaina any amin' ny faritra manana toetany antonony dia matetika tsy mety amin' ny fambolena an-tany trôpikaly. Tamin' ny tapany faharoa an' ny taonjato faha-20 dia betsaka ny andrana maka tahaka ny fomba fambolena mahomby avy amin' ny faritra manana toetany antonony. Tsy mandaitra anefa izany noho ny toetany sy ny karazana tany ary ny fitsipiky ny fananan-tany izay samihafa any amin' ny faritra trôpikaly.
Nony nandaitra ireo fomba fambolena ireo dia nanasoa ny mpamboly manana tany malalaka, satria miorina amin' ny famokarana lehibe ny teknikan' ny fambolena amin' ny tany manana toetany antonony. Matetika manangona tany mamokatra ny mpanam-bola na orinasa ary voailikilika ho any amin' ny tany tsy mamokatra ny mpamboly mandinika.
Revôlisiôna Maitso
[hanova | hanova ny fango]Ny "Revôlisiôna Maitso" dia anarana nomena ny tetikasa fanatsarana fambolena mahomby indrindrina hatramin' izao any amin' ny faritra trôpikaly. Ny tanjony dia ny hanatsara ny katsaka sy ny vary ary ny karazana voamadinika amin' ny alalan' ny fanovana ny karazan-javamaniry volena mba hahazoana vokatra bebe kokoa nefa amin' ny ezaka mitovy.
Ankoatra izany, nanatsara ny fomba fambolena tsotra, indrindra ho an' ny mpamboly vary, ny Revôlisiôna Maitso. Vokatr' izany dia be kokoa ny fitomboan' ny vokatry ny fambolena raha ampitahaina amin' ny fitomboan' ny mponina – nihabetsaka ny famokarana isaky ny mponina isan-taona taorian' ny taona 1950, indrindraindrindra tany Azia izay mitana ny laharana voalohany. Anisan' ny lafiny mahatalanjona ny maro momba ny Revôlisiôna Maitso ny vidiny: 100 tapitrisa dôlara tamin' ny taona 1990.
Nisy lesoka ny Revôlisiôna Maitso: na dia nanome vokatra betsaka kokoa aza ny voly, dia niharan' ny aretina kokoa izy ireo, satria tsy izany no zava-dehibe indrindra tamin' ilay fandaharan' asa. Mba hamahana ity olana ity miaraka amin' ny fomba fiasa amin' ny fambolena madinika kokoa, dia misy ny fahalianana lehibe amin' ny fanaovana Revôlisiôna Maitso faharoa ankehitriny, mifototra amin' ny fomba fambolena maharitra sy miompana amin' ny tantsaha (madinika) mahazo famatsiana ara-bola voafetra.
Fampitomboan-taranaka ny zavamaniry
[hanova | hanova ny fango]
Maro ny zavamaniry trôpikaly fihinana no miely amin' ny alalan' ny fanaovana tsatoboly. Ilaina ny vihin-javamaniry mba hiaro ny tsimoka amin' ny ririnina mangatsiaka na amn' ny toetany sarotra toy ny haintany. Amin' ny toetany mety amin' ny fanirian' ny zavamaniry mandritra ny taona anefa, dia matetika tsara kokoa ny fampitomboan-taranaka ny zavamaniry (ankoatry ny fampiasana voa) toy ny fampiasana taho na faka. Raha ialana ny dingan’ ny vihy, ny zavamaniry dia afaka manafaingana ny tsingerin' ny fitomboan-taranaka. Na eo aza izany, na iza na iza dia mbola afaka mamboly voly trôpikaly, ohatra, voankazo, avy amin' ny vihy. Mba hanatanterahana izany dia tsara ny mampiasa teknika manokana fampitsimohana vihy mba hampitsimohana azy haingana kokoa.
Fiarovana ampiasain' ny zavamaniry
[hanova | hanova ny fango]Nizaka tsindry maro mifanohitra nandritra ny fivoarana miandalana (evôlisiôna) ny zavamaniry: nilaina ny fisarihana ny biby mpamindra vovobony sy mpitsinjara vihin-javamaniry, sy fanamaivana ny fahasimbana ateraky ny biby mpihinana ahitra. Betsaka ny zavamaniry (trôpikaly) mampiasa poizina (tôksinina) mba hiarovany tena.

Ny mangahazo, iray amin' ny voly trôpikaly fanao sakafo manan-danja indrindra, dia mamokatra sianiora (na sianida) amin' ny fotoana ihinanana azy raha tsy hoe voakarakara mba hanesorana na hampihenana ny sianida ao aminy.

Ny zavamaniry hafa dia be ôksalata (akora mamatotra kalsiôma mba hamorona vatokely ao amin' ny voa); ny kinana (Ricinus communis) dia loharanon' ny risinina, izay anisan' ny poizina mahery indrindra amin' izay misy; ary ny takilodambo na agy (Mucuna pruriens) dia misy levôdôpa 3,1 % hatramin' ny 6,1 %, izay mety ho poizina raha betsaka be. Ny lisitry ny zavamaniry misy poizina dia lava, saingy ny fisian' ny poizina dia tsy midika foana hoe misy ny zavamaniry tokony hohalavirina manokana; ny fahalalana ilaina mba hahatonga ny zavamaniry misy poizina ho azo ampiasaina dia efa misy amin' ny ankamaroan' ny vondrom-piarahamonina samihafa.
Rakotra
[hanova | hanova ny fango]Ny zezibazaha anaty kitapo dia fariparitana amin' ny alalan' ny filazana ny fatran' ny nitrôzenina na azôta (N) sy ny an' ny fôsfôro (P) ary ny an' ny pôtasiôma (K); ny nitrôzenina na azôta no fangaro be indrindra amin' ny zezika eny amin' ny tsena.
Kely ny ôksizenina ao anatin' ny rivotra ary ny nitrôzenina na azôta no mpiorina betsaka indrindra ao. Ny taharo misy azôta no singa mamorona ny prôteinina izay miseho amin' ny endrika nofo ao amin' ny biby mampinono fa tambatsela kosa ao amin' ny zavamaniry. Raha betsaka ny tahan' ny azôta ao anatin' ny tany, dia haingana kokoa ny fitomboan' ny zavamaniry. Ny voamaina dia vondrona zavamaniry miara-miasa amin' ny bakteria (rizôbia) ao amin' ny tany amin' ny famikirana ny azôta na nitrôzenina avy amin' ny rivotra mba ho azo ampiasaina sy apetraka ao amin' ny nofon-tany mba hahafahan' ny zavamaniry hafa mampiasa izany. Ny haro misy azôta apetraky ny voamaina ao anaty tany dia mora avadika ho voly lehibe kokoa azo otazana. Na izany aza, ny fanadihadiana momba ny fitomboan' ny hazo any amin' ny tany mafana dia manohitra an' io filazana io, izay mampiseho fa misy ifandraisany amin' ny fitomboana mihena ny hazo mpamikitra azôta.

Ny zezika maitso dia zavamaniry volena mba manatsara ny tany, anafoananana ny fiparitahan' ny ahi-dratsy, mampiadana ny fikao-tany, ary mampitombo ny tahan' ny azôta ao anatin' ny tany rehefa mamboly voamaina. Ny karazana zezika maitso be mpampiasa indrindra dia ny takilodambo na agy (Mucuna pruriens) satria mamokatra firakotra matevina amin' ny alalan' ny vahy sy ny ravina izay manempotra ny ahi-dratsy sy mampiditra azôta ao anatin' ny tany. Mahazaka haintany sy tany tsy dia lonaka loatra ary tany be asidra ihany koa ny takilodambo.

Azo asolo ny takilodambo na agy koa ny antaka (Lablab purpureus) sy ny jangala na voavahibe (Canavalia ensiformis) ary ny vahitsaramaso (Phaseolus coccineus) any amin' ny haambo mihoatra ny 500 m. Rehefa mahatratra santimetatra maro ny hatevin' ny firakotry ny zezika maitso dia kapaina sy tapatapahina madinika ny vahy. Izany dia ahazoana fako matevina eo ambonin' ny nofon-tany izay manakana ny fitomboan' ny ahi-dratsy sady manampy otrikaina izay ilain' ny tany. Ny katsaka na ny voly hafa dia ambolena mivantana ao anatin' io fako io.
Be mpampiasa ny teknikan' ny rakotra any Meksika Atsimo sy any Goatemala ary any Hôndorasy; ary taona maromaro tato ho ato izay no nanomboka nahafantaran' ny maro io fanao io tany amin' ny faritra mafana toa an' i Brezila sy i Afrika Afovoany. Any amin' ny toerana mampiasa azy dia niato ny tavy sady nahafahan' ny tantsaha mampiasa ny tany iray tsy tapaka mandritra ny taona maro.
Ny Oniversiten' i Cornell dia nandray anjara lehibe tamin' ny fikarohana ny vokatry ny zezika fako sy ny voly rakotra fanao any amin' ny tany mafana.
Fanondrahana madinika
[hanova | hanova ny fango]Amin' ny ankamaroan' ny faritra trôpikaly dia ampy ny rotsak' orana mba hamelona ny voly fihinan' ny mponina; mety tsy ho avy ara-potoana foana na amin' ny fotoana mety amin' ny fambolena anefa ny orana. Fanamby tsy ankijanona ny fampiasana ranon' orana betsaka indrindra araka izay azo atao.
Olana lehibe indrindra amin' ny fambolena amin' ny faritra maina ny rano. Afaka mamboly amin' ny tany efitra ny mpamboly rehefa afaka manangona sy mitahiry rano tsy miteraka fandaniam-bola loatra. Amin' ny toerana maina rehefa avy ny orana dia matetika betsaka ny rano entiny, nefa tsy afaka mitroka izany rano betsaka izany ny tany maina. Be loatra ny rano mikoriana ety ambonin' ny tany izay tokony hosakanana sy hotehirizina.
Mampiasa teknika fitarihan-drano môderina mitovitovy amin' ny teknika misy amin' ny tany manana toetany antonony (ohatra ny fitarihan-drano atete any Israely) ny mpamboly goavana amin' ny tany trôpikaly.
Lavaka fitahirizan-drano
[hanova | hanova ny fango]Anisan' ny fomba fahazoana rano tsotra indrindra ny lavaka fitahirizan-drano mitovy habe amin' ny kovetabe fandroana eny an-tsaha sy manemitra ny fanambaniny amin' ny takelaka plastika ny mpamboly mba hamoriana ranon' orana. Rehefa tonga ny main-tany dia mbola manana rano hanondrahana ny voliny ny mpamboly. Tena mahasoa ity teknika ity amin' ny toerana be tendrombohitra satria mibosasaka vetivety ny ranon' orana eny (riaka).
Amin' ny taona misy rotsak' orana ara-dalàna, dia mety haharitra volana maromaro kokoa ny fotoana fambolena noho ny fisian' ny lavaka fitahirizan-drano. Ohatra, raha dimy volana ny fotoana fambolena ary maniry mandritry ny telo na efa-bolana ny voly tena fanaon' ny mpamboly mba hampitombo azy, dia mety ho ampy ny fotoana hamboleny voly hafa fanampiny raha misy ny volana iray ambiny. Amin' ny fotoan' ny haintany dia azo atao ny manangona ny ranon' orana izay misy ho ao anaty lavaka mba hiantoka ny rano ilain' ny volin' ny tantsaha.
Fanondrahana atete amin' ny sihoa
[hanova | hanova ny fango]Ny fanondrahana rano atete amin' ny sihoa mihantona amin' ny tsatòka, dia ahitana fantsona mivoaka avy ao amin' ny fanambaniny sady misy lavaka madinika maro. Rehefa feno ny sihoa dia midina ao anatin' ny fantsona ny rano ary mivoaka amin' ireo lavaka ireo ka manondraka ny voly. Ara-panandramana dia ilaina ny rano 40 litatra isan' andro isaky ny zavamaniry 100, kanefa samy hafa ny filan' ny voly isan-karazany.
Paompin-drano voizin-tongotra
[hanova | hanova ny fango]
Ny paompin-drano voizin-tongotra (misy pedaly) dia mampiasa ny herin' olombelona (herim-batana) mba hanaingana rano avy amin' ny halalina fito metatra fara fahakeliny. Fitaovana voizin-tongotra ny pedaly izay ahafahana manetsika milina, dia ny paompy izany. Mitovy asa amin' ny paompy misy môtera ity paompy voizin-tongotra ity kanefa mora vidy kokoa sady tsy mila akoranafo hampandehanana azy, satria tarihin' ny vesatry ny vatana sy ny hozatry ny tongotry ny mpivoy. Mety manainga rano dimy hatramin' ny fito metatra toratelo avy amin' ny lava-drano manana halalina hatramin' ny fito metatra, mandritra ny adiny iray izy, ary azo ampiasaina koa hisintonana rano avy amin' ny farihy na renirano. Matetika vita eo an-toerana ny paompy voizin-tongotra satria tsotra sy tsy mandany vola firy ny fanamboarana azy.
Ny paompy voizin-tongotra dia karazana paompy mitroka izay noforonina tamin’ ny fiandohan’ ny taompolo 1980 tany Bangladesy. Ny ankamaron' ny paompy voizin-tongotra vita ao Afrika dia paompy mampiasa tsindry, izay fanovan' ilay paompy voalohany fa tsara kokoa noho ny paompy voizin-tongotra tsotra (mitroka) satria manosika rano amin’ ny alalan' ny tsindry. Ny tombontsoan' ny paompy voizin-tongotra mampiasa tsindry dia mahay mipaompy rano miakatra na hatramin' ny toerana lavitra, na hamenoana fitehirizan-drano amin' ny toerana somary avo
Fanarahamaso ny bibikely
[hanova | hanova ny fango]Fihodinan' ny voly
[hanova | hanova ny fango]Ny fihodinan' ny voly no fanalahidin' ny ady atao amin' ny zavamananaina mpanimba (bibikely, sns) any amin' ny faritra trôpikaly. Raha karazam-boly tokana ihany no miverimberina amin' ny tany iray, dia mora ny hitomboan' ny bibikely sy ny aretina mamely ity karazam-boly ity, izay tsy ho azo fehezina, ka hampihena izaitsizy ny vokatry ny famblena.
Ny endrika mora indrindra amin' ny fifandimbiasan' ny karazam-boly dia izay farany tsotra: tsy mamboly karazam-boly iray indroa miantoana amin' ny toerana iray. Izany dia mampijanona ny tsingerin' ny ahi-dratsy, ny bibikely ary ny aretina manimba ny voly fihinana. Ny fifandimbiasana dia ampiasaina mba hisorohana, na farafaharatsiny hifehezana, ny karazam-bibikely maro, sady mba hampihenana kokoa ny fiankinan-dohan' ny tantsaha amin' ny fanafody famonoana bibikely. Matetika ny fifandimbiasan' ny voly no hany fomba tsy mandany vola azo atao amin' ny fampihenana ny fahasimbana vokatry ny bibikely sy ny aretina.
Mandaitra ny fifandimbiasan’ ny voly raha toa ka misy voly iray tsy mahazaka indrindra ny bibikely mpanimba na aretina ka soloana amin' ny voly tsy andairan' ireo bibikely na aretina manokana ireo. Ny voly fihinana tsirairay dia samy manana ny bibikely mpanimba miaraka miny. Rehefa maniry ny voly vaovao dia maty mosarena ny bibikely sady foana ny aretina izay mamely ny voly teo aloha. Noho izany dia ela ny elanelan' ny fotoana fiotazana ny voly voalohany sy ny fambolena azy indray, ary azo antoka ny fihavitsian' ny bibikely na aretina manimba azy.
Ny tombontsoa azo amin' ny fifandimbiasan' ny voly, ankoatra izany, dia ny fanatsarany ny tany, satria matetika samy hafa ny mineraly ampiasain' ny voly ka tsy mora reraka ny tany. Ny fambolena karazam-boly iray ihany amin' ny toerana iray tsy miova dia hanaisotra ny otrikaina ilain' io voly manokana io hiala avy amin' ny nofon-tany. Ny fifindrana amin' ny karazam-boly hafa dia mampihena ny tsindry mihatra amin' ny tany. Raha mampiasa zezika maitso ny mpamboly ao anatin' ny fifandimbiasan' ny voly dia mety hihatsara mihitsy ny kalitaon' ny nofon-tany.
Ny fangejana lehibe
[hanova | hanova ny fango]Ririnina matimaty
[hanova | hanova ny fango]Matimaty ny ririnina amin' ny faritra trôpikaly ary tsy misy fanala, oram-panala, sy ranomandry, dia mampitombo foana ny bibikely mandritra ny taona. Amin' ny tany tsy trôpikaly dia maty ny ankabeazan' ny bibikely amin' ny ririnina (satria mangatsiaka loatra ary tsy misy sakafo hohaniny) ka rehefa tonga ny lohataona dia miverina mitsiry ny zavamaniry ary vitsy ny bibikely, izay hany tombontsoa ho an' ny zavamaniry any. Aty amin' ny tany trôpikaly anefa, rehefa maniry ny voly dia efa misy bibikely sahady sady noana (satria tsy maty mandritra ny ririnina izy ireo).
Tany asidra
[hanova | hanova ny fango]Matetika ny tany amin’ ny faritra trôpikaly be orana dia be asidra sy kely mineraly; vetivety ny fahalovan' ny akora ôrganika noho ny maripana ambony sy ny hamandoana ary ny orana mivatravatra. Ny oram-be, indrindraindrindra ny orana varatraza, dia manala ny mineraly ao anatin' ny tany.
Ny viraty no karazana metaly be indrindra ao anatin' ny kokon' ny tany. Misy viraty ao anatin’ ny tany na aiza na aiza sy amin' ny toetany rehetra. Rehefa amin’ ny endrika azo levonina ny viraty dia poizina ho an' ny zavamaniry satria manimba ny faka, kanefa, tsy azo levonina izy amin' ny tany manana pH evanevana (tsy asidra) sy alkalinina. Miankina amin' ny tahan' ny asidra ny halonaky ny tany, ary raha be ny asidra amin' ny tany dia be ny viraty lasa poizina; any amin' ny faritra misy pH latsaka ambanin' ny 5, ny viraty dia lasa levona ary afaka miditra amin' ny fakan' ny zavamaniry ka miangona ao.
Ny ampahatelon' ny tany trôpikaly eo ho eo no asidra loatra ka tsy ahafahan' ny voly fihinana tsy teratany ho velona. Ireo tany trôpikaly be asidra ireo dia tany azo ambolena midadasika indrindra sy tsy misy mpitrandraka eto an-tany, koa noho izany, ny fampiasana bebe kokoa ireo tany ireo hamokarana dia tena zava-dehibe amin' ny fampitomboana ny famatsiana sakafo maneran-tany.
Araka ny voalazan' ny Winrock International dia "81 % amin’ ny tany trôpikaly be orana any Amerika Latina, 56 % aty Afrika sy 38 % any Azia dia tany asidra"[1].
Amin' ny fambolena ara-barotra dia toherina amin' ny alalan' ny fampiasana sokay ny poizin' ny viraty mba hamonoana ny asidra anatin' ny tany sy tsy hahafahan' ny viraty miasa. Tsy manam-bola hividiana sokay anefa ny mpamboly madinika sy mahantra ka mionona amin' ny fanaovana tavy. Mamela lavenona eo ambon' ny tany ny zavamaniry nodorana. Ity lavenona ity dia hampiheba ny asidran' ny tany ka hahazoana hamboly voly fihinana. Mihaasidra miandalana ny tany ary afaka taona vitsivitsy tsy maintsy hifindra handoro tany vaovao ny mpamboly.
Ny lokon' ny tany amin' ny toerana mando dia vokatry ny fiaboana ôksizenina tao anaty tany, ka ny tany mena dia vokatry ny fiaboana ôksizenin' ny vy ary ny tany mavo dia vokatry ny fiaboana ôksizenin’ ny viraty.
Fahasirana
[hanova | hanova ny fango]Ny fahasiran' ny tany dia zava-mitranga ara-boajanahary amin’ ny tany maina satria tsy ampy ny ranon' orana tokony hifaoka ny sira any ambany sy any ivelan’ ny faritry ny fakan’ ny zavamaniry. Matetika mampitombo ny fahasiran’ ny tany ny fitarihan-drano satria ny rano avy amin’ ny renirano sy fantsakana dia be sira kokoa noho ny ranon' orana. Mitombo ny sira anatin’ ny tany rehefa mietona ny ranom-pitarihan-drano akain’ ny faritry ny velaran-tany. Ny olan’ ny fambolena amin’ ny tany maina dia tsy maintsy ampiasaina ny teknikan’ ny fitarihan-drano mba hampitomboana ny fahasiran’ ny tany.
Zavamaniry sarotiny amin' ny halavan' ny andro
[hanova | hanova ny fango]Mandritra ny fahavaratra dia lava kokoa ny fahazavan’ ny andro ary mifanohitra amin’ ny ririnina izay fohy kokoa ny fahazavan’ ny andro. Amin’ ny toerana akainin’ ny Ekoatera, miavaka kely fotsiny ny halavan’ ny fahazavan’ ny andro ary any amin’ ny Ekoatera, tsy miova mihitsy ny halavan’ ny fahazavan’ ny andro (adiny 12 sy ≈7 minitra isan-andro). Kanefa amin’ ny toerana tena lehibe na kely ny laharam-pehintany, miavaka be ny halavan’ ny fahazavan’ ny andro amin’ ny fahavaratra sy ny ririnina. Ohatra, any Helsinki, Finlanda, dia ny fahazavan’ ny andro lava indrindra amin’ ny fahavaratra dia maharitra 18 ora sy 55 minitra ary 53 segondra. Ny andro fohy indrindra amin’ ny ririnina dia maharitra 5 ora sy 48 minitra ary 57 segondra.
Misy zavamaniry mila fotoam-pahazavana lava ary tsy maintsy handray ora maromaro amin’ ny fahazavana isan’ andro alohan‘ ny hitsiriany, hamelanany, na hamokarany voankazo. Raha tsy ampy ny fahazavana dia mety tsy hahavita hampitombo taranaka izy satria tsy mahavita voa. Ohatra izany, indraidray tsy mamokatra loatra amin’ ny tany tropikaly ny voly famboly avy any amin’ ny tany tsy trôpikaly.
Fikapana ny ala trôpikaly mba hamokarana sakafo
[hanova | hanova ny fango]
Amin’ ny tany trôpikaly, indrindra i Indônezia sy ny firenen’ i Azia Atsimo-Atsinanana, dia betsaka ny ala kapaina isan-taona mba hamokarana zavatra fihinana. Ohatra anakiroa dia ny tany fambolena palma menaka any Indônezia sy ny fambolena vary an-tanety ampisaina ny teknika tavy any Azia Atsimo-Atsinanana. Manampy amin’ ny fitomboan’ ny hafanan’ izao tontolo izao izany (misarika etona kabônika rehefa velona ny hazo ary manafaka azy rehefa maty) ary mampihena ny fanavahana biôlôjika.
Kely ny fampiasam-bola aty Afrika, izay mangeja ny fanondrana ny voly trôpikaly
[hanova | hanova ny fango]Amin’ ny toerana trôpikaly sasany (indrindraindrindra aty Afrika), vitsy ny orinasa mivarotra voly fihinana amin’ ny mpamatsy ara-barotra ngeza be. Mazava ity zava-miseho ity rehefa miditra any amina tsena izylay (“supermarché amin’ ny teny frantsay) aty amin’ ny firenena an-dalam-pandrosoana (oh: Afrika); satria saika ny vokatra fihinana rehetra dia avy amina orinasa avy any ivelany.
Vokatr' izany, tsy mahalafo mihitsy (ny ankabeazan’ ny voly) na mahalafo kelikely (ohatra ny papay, ny goavy, ny manga, ny kakaô, sns, ny karazana voly hovidian’ ny orinasa vazaha) ny voly trôpikaly (anana, voamadinika, voankazo), kanefa lafo ny vidiny amin’ ny tsena eorôpeana (satria kely ny famorakana sy betsaka ny fangatahana vokatra vaovao).
Any amin’ ny tsena tsotra anatiny (tsy tsena izylay), afaka mahita ireto vokatra ireto ny mpividy ka araka ny fotoany sy ny faritra misy azy. Matetika amin’ ireo toerana ireo, ambany ny vidin’ ny vokatra ary kely kokoa ny tombontsoa azon’ ny mpamboly noho izay azon’ ny any andafy.
Fisiana voly fihinana vazaha amin' ny vidiny mora
[hanova | hanova ny fango]Any amin’ ny Vondrona Eorôpeana sy any Etazonia dia manome vola ho an’ ny mpamokatra voly fihinana sy mpiompy ny fanjakana. Misy vokatra mora kokoa amin’ ireny firenena mandroso ireny noho ny any amin’ ny firenena an-dalam-pandrosoana (ohatra, akoho).
Voly mamaky lay
[hanova | hanova ny fango]Ny voly mamaky lay dia ny zavamaniry izay ambolen’ ny mpamboly amin’ ny tany simba (ohatra amin’ ny tany be lavaka na tany nanomboka ho lasa tany efitra). Ny tanjon’ ny fambolena ny voly mamaky lay dia tsy natao hamokatra voly fihinana na voly fanondrana fa hanatsara sy hanome aina ny tany ka rehefa avy eo dia azo ambolena voly isan-karazana. Ny legiominezy (izay zavamaniry mamindra nitrôzenina amin’ ny tany) no be mampiasa.
Fotoan' ny maitso ahitra
[hanova | hanova ny fango]Ny fotoanan’ ny maitso ahitra dia ilay fotoana eo enelanelan’ ny fahalanian’ ny tahirin-bokatra avy amin’ ny fijinjana farany sy ny fijinjana manaraka. Na dia amin’ ny taona ara-dalàna aza dia mampihena ny sakafo hohaniny ny fianakaviana maromaro amin’ ity fotoana ity. Tonga matetika ny fotoanan’ ny maitso ahitra amin’ ny fiandohan’ ny fanetsana na aoriana kely. Noho izany, mianjady ny mpamboly ny tsy fahampian-tsakafo amin’ ny fotoana tokony hanaovany ireo asany mafy indrindra.
Fomba iray analefahana ny vokatry ny fotoanan’ ny hanoanana dia ny fambolena voly mamokatra mandava-taona, toy ny akondro amin’ ny toerana lena sy ny mangahazo amin’ ny toerana maina. Ohatra iray, ny fianakaviana manana tsirin’ akondro folo mamokatra mandritra ny fotoanan’ ny hanoanana dia tsy tokony hijaly loatra. Azo heverina ny fambolena vomanga, pitipoa voromailala, sy ananambo ny mpamboly.
Voly trôpikaly mahazatra
[hanova | hanova ny fango]Ireto ny voly trôpikaly famboly andavanandro:
- Papay
- Fingotra
- Voanio
- Akondro
- Palma fanaova-menaka
- Mangahazo
- Katsaka
- Vary
- Ampemba
- Ôrza
- Varimbazaha
- Vomanga
- Saonjo
- Oviala
- Paraky
- Fary
- Tsaramaso mena
- Sôzà
- Dite
- Landy
- Kafe
- Kakaô
- Voaroy
Loharano sy fanamarihana
[hanova | hanova ny fango]- ↑ "Selecting and testing nitrogen fixing trees for acid soils". Arsiva tamin' ny 07/04/2005.