Antoine de Padoue Rahajarizafy
Endrika:Infobox Biographie2Antoine de Padoue Rahajarizafy
Ny mombamomba azy:
Teraka ny 7 avril 1911 tao Antananarivo
Maty ny 2 mars 1974 teo @ faha 62 taonany tao Antananarivo
Teratany Malagasy
Asa natao pretra katolika sy mpanoratra
Antoine de Padoue Rahajarizafy dia pretra , mpampianatra, mpanoratra, filozofa teraka ny 7 aprily 1911 tao Antananarivo ary maty ny 2 martsa 1974
Mpikambana sy mpiara-miasa tao amin’ny Akademia Malagasy izy ary Lehiben’ny Faritany voalohany tao amin’ny Fikambanan’i Jesoa teto Madagasikara tamin’ny taona 1969 .
Fianakaviana
[hanova | hanova ny fango]Iray amin’ireo valo mianadahy i Dada Rahajarizafy, ary fahenina izy ireo. Izy dia avy amin'ny ray aman-dreniny, avy amin'ny olona manakaja Merina lehibe. Tamin’ny alalan’i Jean-Baptiste Rahajarizafy rainy no niaingany avy any Ambohimandrosohasina, havoana kely iray atsinanan’ny havoanan’ny mpanjaka Ambohimanga, ka avy amin’ny fianakavian’Andriamasinavalona tao Avaradrano, izay akaiky ny fahefan’ny mpanjaka hatrany ary nanome azy manamboninahitra maro . Ity farany, taorian'ny fianarana nahomby tao amin'ny kolejy Saint-Michel tao Ambohipo izay nanehoany ny fahavitrihan'ny saina sy ny fahazotoana hianatra, dia natolotra an'i Lyautey taty aoriana, komandy, lehiben'ny mpiasan'i Gallieni ary tompon'andraikitra amin'ny fampitoniana ny nosy, ho sekretera manokana sy mpandika teny. Notendren’i Lyautey ho governoran’i Fianarantsoa izy ary nomeny voninahitra ho rain’ny lahimatoany, Gabriel Hubert Marie Rahajarizafy, teraka ny taona 1897 (izay nomeny ny anarany faharoa hoe Hubert), zokin’i Mompera Rahajarizafy. Jean-Baptiste Rahajarizafy dia mpanao gazety ihany koa tamin'ny solon'anarana " Juvenis » mandra-pahafatiny tampoka tamin’ny 1915.
Ny reniny, Véronique Razafimbero, sy ny rainy Rahajarizafy avy ao Ambohidrapeto, anisan'ny iray amin'ireo Twelve Sacred Hills of Imerina, sy ao anatiny zazamarolahy, anisan'ny olona manakaja tao amin'ny Merina anisan'ireo zanaka mpanjaka taranak'i Andrianampoinimerina syRamanantenasoa, iray amin'ireo vaniny aradalana. Ny fianakaviany angamba no nanome azy ny firaiketam-pony tamin’ny fahendren’ny razambeny, ka i Andrianampoinimerina no isan’ireo mpiahy lehibe indrindra, ka noho izany dia nanome aingam-panahy azy hanoratra ireo boky dimy amin’ny Ombalahibemaso, ary koa ny hafanam-pon’ny finoany kristiana, izay nolovainy tamin’ny raibeny, mpitoriteny Protestanta malaza. Niova ho Katolika ny reniny, rehefa nanambady ny rainy.
Lalam piainany
[hanova | hanova ny fango]Vao maraina be dia nandao ny faribolan’ny fianakaviana i Antoine ary niditra tao amin’ny seminera, nanery tsikelikely ny tenany ho amin’ny fiainana henjana kokoa araka ny filazany hoe: “ mba hanakaiky kokoa an’Andriamanitra ". Niditra ny baiko izy tamin’ny 20 novembre 1935 ary lasa pretra tamin’ny 21 jona 1941 .
Torak’izany ihany koa, izay niaiky ny tenany ho nostalgia ho an’ny fahendren’ny razamben’ny Malagasy, dia nanomboka nandray an-tsoratra ny tantara sy tantara an-tsary manokana momba ny fomban-drazana malagasy izy tamin’izy 19 taona mba hitahiry azy ireo ary avy eo nampita izany tamin’ny taranaka liana loatra tamin’ny tandrefana sy ny maoderina. Tamin’izany fotoana izany, fony izy regent (mopera vaovao nandalina ny filozofia) sy mpampianatra tao Amparibe, no nanombohany nanoratra ny Ny Ombalahibemaso, izay asa mitantara ny fiainan’Andrianampoinimerina sy ny fahendrena ary ny zava-bitany (indrindra fa ny fananganana ny " Fokonolona ", ny" Imerina enin-toko " na koa ny fandrindrana ny tsena isan-karazany na ny fiaraha-monina amin'ny ankapobeny,…). Ezaka mafy sy nafana fo ny fanoratana ireo boky dimy, ka nidina tany am-piasana ilay raim-pianakaviana raha vantany vao nanam-potoana malalaka, ka nifandimby ny fanaovana naoty sy ny fikarohana.
Teo amin’ny famelomana ny hasin’ny razana efa hadino dia niasa manokana tamin’ny fanabeazana ny tanora ny Père Rahajarizafy. Amin’ny maha-tia tanindrazana resy lahatra azy dia nanentana mafy ny mpianatra malagasy ny tenany mba tsy ho voafitaka amin’ny zava-bita isan-karazany ambaran’ny fihoaram-pefy amin’ny andro maoderina izay, araka ny nambarany, dia mampita hevitra manokana ho an’ny vahiny ihany ary tsy misy ifandraisany amin’ny fisainana malagasy. Izany indrindra no nanentanany ny tanora hifantoka bebe kokoa amin’ny fanatanjahantena.
Ny fisondrotan’i Mompera Antoine de Padoue teo anivon’ireo Zezoita malagasy mitovy taona aminy dia niavaka. :
- izy no rektora malagasy voalohany tao amin’ny Collège Saint-Michel izay eny Ambohidahy ;
- izy no Malagasy voalohany niditra tao amin’ilay sekoly nanome fampianarana teny malagasy ho an’ireo misionera vahiny tao Ambositra ;
- Izy koa no rektora malagasy voalohany tao amin'ny Petit Séminaire (ao Faliarivo) ao amin'ny diosezin'Antananarivo . ;
- Izy no Lehiben’ny Faritany Malagasy voalohany teto Madagasikara
- Izy ihany koa no tompon'ny Malagasy voalohany amin'ny zezoita vaovao.
Na dia teo aza izany fisondrotana toa milamina izany, dia imbetsaka i Mompera Rahajarizafy no niharan’ny fananarana mivantana sy ankolaka avy amin’ireo lehibeny ara-pivavahana ary hatramin’ny fitondrana mpanjanaka . Anisan’ny niampangana azy ho manamaivana ny lanjan’ny hafatra kristiana ho fanoherana ny soatoavina ara-piarahamonina razana, ka izay no tsy nahazoana alalana ny famoahana ny iray amin’ireo sanganasany, Hanitra nentin-dRazana .
Ny asany
[hanova | hanova ny fango]Mompera Rahajarizafy no namirapiratra tamin’ny alalan’ny bokiny sy ny lahatsorany. Mampiavaka azy ny fomba fanoratra tononkalo mibaribary, izay sarotra adika amin’ny teny hafa satria avy amin’ny eritreritra malagasy ihany no aingam-panahy. Izy no niara-nanangana ny Akademia Andrianampoinimerina niaraka tamin’ny Mpitandrina Rakotobe-Andriamaharo.
Namorona fikambanana miompana amin’ny fanabeazana ny tanora izy, niaraka tamin’ny namany Mompera Vincent de Paul Rabarison, ny hetsika Fon-dehilahy, ka nandray azy ireo avy amin’ny sehatra samihafa, toy ny Cœurs vaillants ny France .
Asa lehibe
[hanova | hanova ny fango]- Ny Ombalahibemaso
- Ny Hanitra Nentin-Drazana
- Filozofia Malagasy: ny fanahy no olona
- Kabary malagasy vaovao
- Ny Ohabolana Malagasy
- Lahatsoratra momba ny fitsipi-pitenenana malagasy
Izy ihany koa no nanoratra hira maromaro natao hanentanana ny tanora hamboly ny finoany sy ny fitiavany ny tanindrazany ary koa hisaintsainana ny tena dikan’ny fiainana.
Ny faniriany tia tanindrazana
[hanova | hanova ny fango]Feno avonavona sy avonavona tamin’ny toetra manokana nananan’ny fireneny izy, nihevitra fa tsy misy tokony hitsiriritana amin’ny sivilizasiona hafa (indrindra fa ny tandrefana), eo amin’ny fomba fisainana, amin’ny fisainana, amin’ny fihetsika amin’ny toe-javatra iray, amin’ny fiainana eo amin’ny fiaraha-monina, amin’ny fandanjalanjana izay tokony hatao na tsia, amin’ny fikarakarana ny sahirana na amin’ny fahalalana an’Andriamanitra mihitsy aza.
Lahatsoratra mirakitra ny fitiavan-tanindrazana nosoratan’i Mompera Rahajarizafy tao amin’ny gazety Gazety Pitik’afo, famerenana ny Fikambanan’i Jesoa eto Madagasikara, no nahazoany sy ny namany Rabarison, lehiben’ny tonian- dahatsoratra tamin’izany fotoana izany, tamin’ny andron’i Mompera De Meritens, SJ. Naverin’i Mompera Tiersonnier, SJ indray izy ireo tatỳ aoriana
Tao anatin’ny taratasy malaza nalefa tany amin’ny Filankevitry ny Eveka, dia nangataka tamin’ny fitondrana frantsay tamin’ny 1953 i Mompera Rahajarizafy mba hamerina amin’ny laoniny ny fiandrianan’ny Nosy Lehibe. Ny hatezerana teo amin’ny andaniny sy ny ankilany Frantsay no tena nahery vaika ka tamin’ny taona 1960 vao tratra ny fahaleovantena.
Nieken-tena ho tia tanindrazana nandritra ny am-polony taona maro ary tena nostalgia ho an’ny fifandanjana ara-tsosialy nentin-drazana, dia faly izy rehefa tafatsangana tamin’ny taona 1973 ny rafitra Fokon’olona manokana ho an’ny fiarahamonina Malagasy. " Antsika io, hoy izy, manokana ho an’ny Kolontsainantsika ary tsy misy fitsiriritana amin’ny an’ny hafa, aoka ho azo antoka fa hahomby. ! ". Indrisy fa tsy teo intsony ny Ray tamin’ny fiavian’ny Kolonely Richard Ratsimandrava tamin’ny taona 1975, izay nahatonga ny Fokonolona ho ambony indrindra.
Tamin’ny taona 1969 ka hatramin’ny 1973, izy no faritanin’ny Zezoita teto Madagasikara ary lasa mitarika ireo azavao nandra-pahafatiny tamin’ny 2 mars 1974 teo amin’ny faha-63 taonany.
Ny 7 avril 2011 no nankalazana ny faha-100 taonan’ny nahaterahany, izay nanamarika ny hetsika isan-karazany toy ny fitokanana lalana amin’ny anarany, ny fihaonambe isan-karazany, indrindra ny eny amin’ny Oniversiten’Antananarivo sy ny Akademia Malagasy, ary koa ny fandraisana ny 8 Fampiroboroboana ny Foibem-pianarana diplaomatika sy stratejika (CEDS) - Madagasikara nomena ny anaran’i Mompera Rahajarizafy ho anarana fisondrotana.
Nandritra ny lahateniny teny amin’ny lapan’ny filoham-pirenena teny Iavoloha ny 7 septembra 2019 tao anatin’ny fitsidihany tamin’ny fomba ofisialy teto Madagasikara, dia tsy diso anjara ny Papa François nilaza ny tenin’i Mompera Rahajarizafy tamin’ireto teny ireto « Raha tsy maintsy manaiky sy manome lanja ary ankasitrahantsika ity tany voatahy ity noho ny hatsarany sy ny harena voajanahary tsy hita lany ao aminy, dia tsy latsa-danja amin’izany koa ny fanaovana izany ho an’ity “ fanahinao manontolo » izay manome hery anao hifikitra amin'ny aina (izany hoe amin'ny fiainana) araka ny nampahatsiahivin'i Mompera Antoine de Padoue Rahajarizafy SJ antsika. » , [1] .
References
[hanova | hanova ny fango]Rohy ivelany
[hanova | hanova ny fango]Portail de Madagascar
Portail de la compagnie de JésusRivodoza GiovannaPortail de Madagascar
Portail de la compagnie de JésusRivodoza Giovanna