Eliza Freda
Pôeta - Mpanoratra tantara an-tsehatra - Mpamoron-kira - Mpiasam-panjakana
Fandalinan'i Heriarilala Ratsimbazafy[hanova | hanova ny fango]
NY FIAINANY SY NY FIANARANY
Teraka tao Ambositra tany ho any amin’ny taona 1900 ANDRIANALY Alfred izay fantatra amin’ny solon’anarana hoe Eliza Freda. Nodimandry ny 1962 teo amin’ny faha-62 taonany izy. Voataiza tamin’ny fivavahana Kristianina izy raha nanovo fahalalana tao amin'ny sekoly kristianina Benjamin ESCANDE ao Ambositra araka ny voasoratra ao amin’ny Takelaka Notsongaina I tak 65. Mpitandrina Frantsay avy amin’ny MPF na Mission Protestante Française i Benjamin ESCANDE ka nampitondraina ny anarany ny sekoly. Na dia tamin'ny teny frantsay aza ny fampianarana tamin'ny Fanjanahantany dia tsy natao tsinontsinona ny fampianarana ny taranja malagasy tao amin'ity sekoly ity. Nampivelatra ny fitiavan'ny mpianatra ny literatiora malagasy izany ka tao amin'ny andiany faharoa navoakan'ny sekoly indrindra no nahitana ny Pôety Eliza Freda sy Bolespara (Rafanoharana); ny Pôety S. Bem (Randrianasolo) indray dia tao amin'ny andiany fahatelo araka ny nosoratan'i Robert Martel, 2011.<be>
Mpiasam-panjakana i Eliza Freda nanomboka tamin’ny taona 1925 ary Mpanoratra tamin’ny fanjanahan-tany rahateo. Heverina àry fa izany no anton’ny tsy nahazoana torohay maromaro mikasika azy, ary mety ho nahatonga azy niafina tamina solon’anarana mifanahatahaka amin’ny anaram-behivavy. Tsy fantatra mazava rahateo ny Ray sy Reny niteraka azy, toy ny tsy nahafantarana ny mombamomba ireo iray tampo aminy, ankoatra an'i ROSA BEBY rahalahiny mpanoratra, niaraka namorona taminy ny tantara an-tsehatra mitondra ny lohateny hoe "Tranon-kala".
Tonian'ny fanoratana ny gazety Tatsinanana izy araka ny voasoratra ao amin'ny Takelaka Notsongaina.
ELIZA FREDA SY NY POEZIA
MPAMORONA TANTARA AN-TSEHATRA
MPAMORONA TONONKIRA
FANAPARIAHANY NY ASA SORANY
FIKAROHANA MOMBA AZY
http://poetawebs.e-monsite.com/pages/fakafaka/page-42.html
"Ao ambany
dongon-tany,
ao anaty
vatam-paty
misy reny
tsy miteny,
hatry ny ela
no tavela" — Eliza Freda